Marlin**** Peter van Bruggen (audio-artikel)
Iedereen die de Franstalige Vlaming Brel een keer live heeft zien optreden, kan niet ontkennen dat hier een man staat die gelooft in wat hij zingt. Hij zingt vanuit zijn tenen over dood, liefde, buitengesloten worden, verloren jeugd en vriendschap – alsof zijn leven ervan afhangt. Zwetend als een os en met drukke handgebaren, legt hij in elk lied alles wat hij heeft. Het fascinerende van zijn kunstenaarschap is zijn vermogen om zijn publiek keihard te raken met deze pathetiek, terwijl hij als mens volstrekt niet in staat was om deze waarden na te leven.
Titel: ROUTE 66 – JACQUES BREL (2013)
Beoordeling: ****
Medium: podcast
Genre: audio-essay
Producent: Peter van Bruggen
Uitzendkanaal: Blog
Het meest schokkende voorbeeld hiervan is wel zijn reactie in de jaren ’70 op een verzoek van David Bowie om het te mogen ontmoeten. Bowie had ‘Amsterdam’ gecovered en was onder de indruk van zijn werk. Volgens Brels biograaf Jérôme Soligny zou Brel gezegd hebben:
“Hoe kan zo’n homo denken dat ik hem zou willen zien?”.
Jacques Brel voelde zich zijn hele leven een kind van 14
Jacques Brel (1929-1978) was een vechter. Zijn loopbaan als zanger startte uiterst moeizaam maar hij gaf niet op. Gedoemd om zijn vader als directeur van een Brusselse kartonfabriek op te volgen, wist hij zijn milieu te ontvluchten. Hij wilde zingen, liedjes schrijven en zichzelf begeleiden op de gitaar. Hij weigerde de volwassen wereld te accepteren en voelde zich tot zijn dood in 1978 een kind van veertien jaar. Het is een bekend verhaal dat hij de eerste jaren van zijn loopbaan in de jaren ’50 nauwelijks als zanger aan de bak kwam. Hij liet vrouw en kinderen achter in Brussel en nam de trein naar Parijs. Ook daar had hij weinig succes en sliep als een clochard onder de bruggen.
In het mooi vertelde audio-artikel van Peter van Bruggen over het leven van Brel horen en lezen we:
“Hij zal het, ondanks de afwijzing van talentscout Jacques Canetti, in Parijs blijven proberen. Hij eet er droog stokbrood en slaapt er elke nacht op zijn vaste bank in het Bois de Boulogne. Hij ontdekt er Le Trianon, een oude schouwburg die tot bioscoop is omgebouwd bij metrostation Anvers, waar je een loge kon huren van 2 uur ‘s middags tot middernacht. ‘s Winters zat Jacques hier elke dag, en trotseerde het hoefgetrappel van de cowboyfilms. “In de loge brandde een blauwgeverfd peertje. Ik krabte wat blauwe verf van de lamp en in dat streepje licht heb ik mijn liedjes geschreven. Heel veel liedjes.”
Luister naar het audio-artikel over Jacques Brel van Peter van Bruggen
Dan, in 1957, gaan de Fransen door hun knieën voor het hartverscheurende lied ‘Quand On A Que L’Amour. Het werd een hit. In dat zelfde jaar wint hij er de prestigieuze Grand Prix Du Disque mee. Het lied lag al 11 jaar al op de plank.
Brel ontwikkelt zich vanaf dat moment in 10 jaar tot een meester van het gepassioneerd gezongen chanson. En uiteindelijk stopt hij 1967 met zingen en gaat boeren op een eiland in de Stille Zuidzee. In 1974 krijgt hij kanker en sterft in 1978 een ziekenhuis in Parijs. Op 49-jarige leeftijd.
Zijn weduwe Miche en zijn toenmalige minnares Maddly Bamy hebben jarenlang via de rechter gestreden over de vraag wie er op zijn grafsteen mocht staan als geliefde. In 1999 won Maddly de rechtszaak, vloog naar het tropische eiland, hakte het plakkaat van de steen en plaatste een afbeelding van zichzelf met Brel op de grafsteen.
Brel heeft prachtige liedjes gemaakt die je gewoon op Spotify moet luisteren. Mijn top 10:
- Voir un ami pleurer (1977) (spot) (duiding)
- Amsterdam (1964) (spot) (duiding)
- Ne me quitte pas (Laat me niet alleen) (1959) (spot) (duiding)
- Les Bourgeois (De burgerij) (1962) (spot) (duiding)
- Le Plat Pays (Mijn vlakke land) (1962) (spot) (duiding)
- Il neige sur Liège (spot) (duiding)
- La Valse a mille temps (spot) (duiding)
- Au suivant (spot) (duiding)
- Quand on n’a que l’amour (spot) (duiding)
- Le Moribond (spot) (duiding)
Historisch optreden van Brel in Egmond-Binnen. Peter van Bruggen besteedt ook aandacht aan deze hilarische gebeurtenis in 1964 in het Café met de Pilaren. Volgens Brel zat hij in een gat, ergens in de duinen, temidden van bejaarden die met gehoorapparaten op de eerste rij zaten te slapen.
