Don’t vacillate (in your practice of Lojong)
Punt VII. Leef op je gemak in een krankzinnige wereld
Arthur:
Aarzel niet
Enthousiast ben je er aan begonnen. Geïnspireerd en verwachtingsvol. Je praat en leest erover en je werkt eraan. Maar na een tijdje nemen je motivatie en je energie af. Je krijgt bedenkingen. Werkt dit wel? Past dit je wel? Is er niet een andere manier die makkelijker, leuker, sneller is? Je begint te twijfelen.
Is dit een versterkende of een verzwakkende twijfel? De eerste maakt ons wakker. De tweede ontneemt ons kracht. ‘Versterkende twijfel,’ schrijft Margrit Irgang, ‘daagt ons uit beter te kijken, verder te gaan, wakkerder te worden. De verzwakkende twijfel daarentegen werkt verlammend. Hij belemmert ons de eenvoudigste handelingen te verrichten en maakt ons wijs dat het toch allemaal geen zin heeft.’
Een ander woord voor verzwakkende twijfel is aarzeling. Wie aarzelt komt tot stilstand. Niet een bewust gekozen moment van bezinning of om uit te rusten, maar het niemandsland tussen kiezen en er niet voor kiezen.
Slogan 53 luidt: ‘Aarzel niet’. Dat wil zeggen: blijf in beweging. Dit is geen aanmoediging tot een dogmatische houding. Aarzeling wordt ontmoedigt, maar twijfel niet. Door twijfel kun je nieuwe en innovatieve manieren vinden om dingen te benaderen. Waar het om gaat is dat je je blijft ontwikkelen. Twijfel helpt daarbij. Aarzeling daarentegen ondermijnt je groei.
Wensen helpen je om in beweging te blijven. Hoe concreter, praktischer en ambitieuzer je wensen zijn, hoe beter. Al moeten we daarbij niet uit het oog verliezen dat het leven onvoorspelbaar is en dat de dingen altijd anders lopen dan we vooraf denken of willen dat ze lopen. Om met John Lennon te spreken: ‘het leven is wat je overkomt, terwijl je andere plannen aan het maken bent’. Het is daarom niet aan te bevelen om al te veel gewicht toe te kennen aan het wel of niet uitkomen van je wensen. Maar dat maakt ze niet zinloos. Ze helpen je om in beweging te blijven. Ze geven je twijfel een doel. Waardoor twijfel je nieuwsgierigheid kan prikkelen en je kan motiveren om te onderzoeken en scherper naar de dingen te kijken.
Je geest trainen begint met de wens om je geest te trainen. Als je energie en motivatie soms wat minder zijn, dan is het deze wens die je helpt om ook die ervaringen bij te laten dragen aan je groei en ontwikkeling. Die wens geeft je twijfel een doel. Twijfel die geen doel heeft wordt aarzeling. En met aarzeling ondermijn je beetje bij beetje jezelf.
Fischer:
Don’t vacillate tells us that we vacillate all the time, as did the sages of the past. Keeping this slogan in mind, we try our best not to get carried away with all the thinking that goes on in our minds telling us that we can’t do this or that, that we’re this way or that way, that others are like this or like that. When you find yourself vacillating, weaving back and forth in your mind with a decision or a viewpoint, and you don’t know what to do about it, do this: Ask yourself the following questions: Is impermanence true or not? Is sickness, old age, and death true or not? Ask yourself these questions seriously and honestly. If, as I expect, you answer Yes, I am afraid so; impermanence, sickness, old age, and death are, unfortunately or fortunately, quite true and there is no getting around them, then I think you will straighten out quite quickly and realize that you do not need to be so persuaded by your vacillating mind, that you can just take a stand somewhere, somehow, because life goes swiftly by, and in the big picture of things there is nothing at all to be confused about, and there is no choice but to maintain a stable and kind mind no matter what, and that you can do this under any circumstances.
