BurijnBinnen de methoden van zelfhulp en therapie om de mentale gezondheid te verbeteren is visualisatie een ondergeschoven kindje. Zeker voor mensen die hun emoties minder goed in woorden kunnen uitdrukken is het een manier om bij hun diepere gevoelens te komen. Jongeren en kinderen zijn sowieso meer op beeld dan op tekst gericht. Uiteraard bestaat er al lange tijd de creatieve therapie maar dan moet je wel kunnen tekenen of anderszins creatief zijn. En zeker geen faalangst hebben.
Met de komst van AI-tools die een prompt (een opdracht in tekst) om kunnen zetten in een beeld, begint hier langzaam verandering in te komen. Binnen de GGZ wordt al met succes geƫxperimenteerd met een beeldgenerator als DALL-e om clienten te ondersteunen in het (zelf)onderzoek naar hun emoties, dromen, zorgen, zelfbeeld en toekomstbeelden.
1. Onrealistische verwachtingen bijstellen
Illusie versus werkelijkheid in twee stappen
Is mijn verwachting van de toekomst (een verlangen, wens, eis, ideaal, opdracht) realistisch?
In je denkwereld kunnen, zonder dat je het zelf in de gaten hebt, bepaalde patronen in gedachtengangen gaan verkleven. Ze zijn niet realistisch. Toch kun je dit maar moeilijk onder ogen zien. Vaak is ironie of humor naar anderen omtrent zo’n verlangen (of een opdracht die je jezelf stelt) een teken dat het een illusie is.
Geef een AI-beeldgenerator (bijv Dall-E via chatGPT-o) een prompt waarin je schaamteloos je fantasie over dat toekomstbeeld visualiseert. Overdrijf en laat iets schetsen dat je stoutste dromen overtreft. Zoek de weerstand, schaamte, schuldgevoelens expres op en geef ze vorm.
– Wat zou je echt graag willen (kunnen) maar je twijfelt of dit realistisch is?
Of ten opzichte van je omgeving :
-Welk relatie waarmee je ruzie hebt zou je om vergiffenis willen vragen? Of wie moeten er allemaal op hun knieƫn aan jou vergiffenis vragen?
Wees niet lief voor jezelf. Tast diep in je buidel. Daag je denken uit.
Ikzelf kwam wat betreft mijn hobby ‘fanatiek’ wielrennen in eerste instantie tot dit kinderachtige plaatje van de toekomst:
A. gevisualiseerd diep verlangen
PROMPT:
‘Haal uit deze afbeelding de middelste persoon weg, met behoud van de achtergrond.’
Met Photoshop plaatste ik op de bewerkte foto een vrijgemaakte afbeelding van mezelf op een podium na een overwinning bij mijn fietsclub. Dat is mijn toekomstfantasie. Ik wil in de toekomst nog een keer winnen. Omdat het mogelijk is heb ik dit beeld in de setting van het WK 2023 geplaatst. Ik speel in gedachten namelijk wielrennertje. Ik denk dat ik MvdP ben. Is dat realistisch?
Nee, natuurlijk niet. Winnen betekent voor mij, zelfs op het allerlaagste niveau waar je kan wielrennen in Amsterdam, af en toe in het rood rijden. Dat zal, zelfs met een geslaagde hartoperatie, bij mij niet verstandig zijn omdat de linkerhartkamer en de aorta-wortel op den duur weer gaan verbreden van die extra inspanning. Ik moet dus, om mezelf niet in de problemen te brengen, altijd in de D1-zone trappen. Verborgen in het peloton en niet demarreren. Dat is de realiteit.
B. bijgesteld gevisualiseerd verlangen met meer realiteitszin
Na heel wat prompts kreeg ik uiteindelijk dit basisplaatje uit Dall-E. Ik zelf heb er met photoshop nog een tekst op de weg geplaatst want Dall-E is nog steeds heel slecht met teksten. Ondanks de innerlijke stem (ik wil applaus afdwingen door te winnen) zal ik op deze manier moeten koersen. Hold your horses. Dit is de keiharde realiteit. Mijn intensiteit moet gericht zijn op een maximaal wattage dat waarschijnlijk ergens rond de 150 watt komt te liggen. Een snelheid waarbij een vlinder gewoon op je stuur kan blijven zitten. Ik moet dus genieten van de natuur en het feit dat ik ‘Ć¼berhaupt nog kan fietsen’ en leef.
‘Een kind had dit ook kunnen bedenken,’ hoor ik de lezer zeggen maar dat maakt niet uit. Nu het gevisualiseerd is heeft het toch een andere gevoelswaarde voor mij. Ik kan er zogezegd niet meer om heen. Helemaal wanneer ik er mee naar buiten treed (het op Insta plaats) dan gaat het in mijn gedachten leven.
2. Visualiseer een gedroomd toekomstbeeld van jezelf
Bespreek de eerste versie met je omgeving en maak hierna een tweede versie
3. Visualiseer de doelstelling van je behandeling
Een behandeldoel is soms vaag en gebaseerd op een breed spectrum aan klachten en verwachtingen. Concretiseer deze chaos voor jezelf of in gesprek met je therapeut tot een eenduidig beeld dat je hulpvraag en behandeldoel samenvat
4. Visualiseer een toekomstbeeld van jezelf nadat je klachten zijn verminderd
5. Visualiseer een gepersonaliseerde omgeving
Gebruik gegenereerde beelden om je leef- en werkruimte te personaliseren. Dat wil zeggen: omring je met spulletjes die je een goed gevoel geven. Maar ook die je zelfliefde en zelfacceptatie versterken. Dit kan variƫren van portretten van jezelf of je helden. Of kunstwerken die je sterke kanten benadrukken of vreugde en speelsheid oproepen.
5. Positieve herinneringen ophalen
Je kunt mooie herinneringen opnieuw creƫren met behulp van DALL-E. Denk aan het visualiseren van een perfecte dag uit het verleden of het maken van een collage van gelukkige momenten. Deze beelden kunnen je herinneren aan positieve ervaringen en je helpen om een optimistischer en positiever beeld van jezelf te vormen. Voel je weerstand tegen deze oefening? Des te meer een reden om er aan te beginnen.
6. Visualiseer gevoelens van succes
Gebruik DALL-E om beelden te genereren die je successen en prestaties vieren. Dit kunnen afbeeldingen zijn van mijlpalen die je hebt bereikt of symbolische representaties van je overwinningen. Het visualiseren van je successen kan je eraan herinneren hoe ver je al bent gekomen en je zelfvertrouwen een boost geven.
Het is belangrijk om regelmatig tijd te nemen om deze beelden te bekijken en te reflecteren op de positieve boodschappen die ze uitdragen. Het integreren van deze visuele hulpmiddelen in je dagelijkse routine kan een effectieve manier zijn om een positiever zelfbeeld te cultiveren.
Marlin
