MarlinBekijk de Geheugen Groeve op mijn zolder
Onderweg groet je andere schaatsers. Een solidaire knik, een duim omhoog – het natuurijs schept een kameraadschappelijke band die geen moderne technologie kan evenaren. Je passeert gevaarlijke stukken met wakken, waar water opborrelt onder je gewicht – het geeft even een rilling en je realiseert de kwetsbaarheid van alles. Maar tegelijk maakt zich een vertrouwen van je meester… een dubbel gevoel.
Als je schaatst op natuurijs komt een andere wereld tot leven
Schaatsen is meer dan een sport – het is een erfenis, een levende herinnering aan het Holland van weleer. Zoals de schilderijen van Hendrick Avercamp in het Rijksmuseum getuigen, is het een dans met het landschap, een manier om zich voort te bewegen die sneller is dan hardlopen.
Op deze dag begin je in Ransdorp, nadat je het IJ hebt over gefietst via twee bruggen. De wereld ontvouwt zich in zachte, bevroren lijnen. Aan weerszijden van de Holysloter Die strekken bruine rietkragen zich uit, een pad dat slingert door de weilanden als een meanderend riviertje van ijs. Op kniehoogte zweven andere schaatsers, bijna onwerkelijk, tussen de knotwilgen door.
De zon hangt laag, giet goudgeel licht over het bevroren landschap. Het ijs onder je ijzers is geen effen oppervlak, maar een levend organisme dat kreunt en rammelt. Elke beweging is een onderhandeling met de ondergrond – rustig blijven, doorduwen, vertrouwen.
In de verte tekent zich een kerktoren af tegen de horizon – het enige herkenningspunt in deze wijde, witte wereld. Je nadert dorpjes zoals generaties voor je: niet via snelwegen of met GPS, maar glijdend over bevroren water, je oriënterend op dorp- en stadsgezichten die eeuw na eeuw onveranderd bleven.
Bij Zuiderwoude wordt je tocht onderbroken door een vriendelijke dorpsbewoner. Oude tapijten liggen over de weg, een slim gebaar in de ijzige kou. Zijn koek-en-zopie-tentje is een toevluchtsoord: erwtensoep voor twee euro vijftig, hete chocomelk die de kou uit je botten verdrijft. Een vlucht ganzen trekt in V-formatie over, de enige andere getuigen van deze reis.
Je vervolgt je tocht. De beweging van schaatsen wordt intuïtief – rechts, links, glijden, kantelen. Het riet wordt van onderen verlicht, de wind is afwezig. Door je snelheid voel je de kou als scherpe adem in je neus. Aan de horizon doemt Monnickendam op, een silhouet dat net als vroeger herkenbaar is aan zijn kerktoren.
Onderweg groet je andere schaatsers. Een solidaire knik, een duim omhoog – het natuurijs schept een kameraadschappelijke band die geen moderne technologie kan evenaren. Je passeert nauwe stukken met wakken, waar water opborrelt onder je gewicht – een herinnering aan de kwetsbaarheid van de natuur maar ook aan het gevaar door het ijs te zakken.
Dit is meer dan een tocht. Het is een reis door de tijd, een confrontatie met een landschap dat nog steeds dezelfde verhalen vertelt als eeuwen geleden. Een Nederland dat langzaam verdwijnt, waar steden nog herkend werden aan hun kerktorens in plaats van aan lompe kantoorgebouwen.
En terwijl je glijdt, weet je: dit is een moment van pure, ongerepte schoonheid.
