Marlin Steeds vaker zie je de term ‘augmented reality’ opduiken als het over nieuwe media gaat. Gek woord eigenlijk. Het proeft een beetje naar een science-fiction film: je ziet zwijgende Star Troopers voor je met een supersonische wapenuitrusting. De voice-over vertelt ons dreigend: “de Star Troopers onderkennen via hun ingebouwde bril de vijand op 100 km. Niemand is meer veilig voor deze vechtmachines…”.
Augmented reality is veel minder eng dan je zou denken. Als je de term letterlijk zou vertalen dan kom je op iets van: ‘toegevoegde’ realiteit. Op zich wordt deze nieuwe manier van informatie-overdacht – want het is echt niet meer dan dat – al lang gebruikt. Simpelste voorbeeld is de clublogo’s die elke zondagavond in een uitzending van Studio Sport virtueel op het voetbalveld worden vertoond. Je staat er bijna niet meer bij stil maar deze logo’s liggen natuurlijk niet echt in het gras. Zij zijn ‘augmented’.
Wat is ‘augmented reality’ nu precies?
De term ‘augmented reality’ klopt niet helemaal. In het geval van de getekende clublogo’s is het voetbalveld op TV natuurlijk ook niet echt: het is een tweedimensionale verzameling lichtpuntjes. Je bekijkt de wedstrijd immers niet door het venster van je huiskamer maar via tele-visie. Maar na zo’n 50 jaar aanwezigheid van dat vertrouwde kastje in ons huis geeft de live-uitzending ons het gevoel dat we lijfelijk aanwezig zijn. En zo zal het misschien met de acceptatie van augmented reality ook gaan. De TV was vijftig jaar geleden iets heel bijzonders. Eerst in schokkerig zwart-wit, toen ‘live’ uitgezonden (real-time) en vervolgens in kleur. De HD-techniek van nu zorgt ervoor dat het beeldscherm steeds dichter de werkelijkheid nadert. Lees: niet van ‘echt’ te onderscheiden. Op het WK 2010 konden we bijvoorbeeld genieten van een haarscherp beeld van de rondvliegende snottebellen van Wesley Schneijder bij een kopbal. Nog een paar jaar en 3D maakt het TV-beeld nog realistischer. Met augmented reality gaan we nog een stapje verder. We krijgen de kans om in dat haarscherpe beeld ook objecten te tonen die er in werkelijkheid niet zijn.
Augmented reality verrijkt de realiteit met (visuele) informatie
Momenteel kunnen we op ons TV-beeld met een druk op de knop een tekstuitleg over een uitzending krijgen. Of zelfs een bedrag overmaken aan 555. Eigenlijk niks nieuws. Vergelijk het met Teletekst dat doven in de jaren tachtig van de vorige eeuw ondertiteling aanbood of een klein venstertje met een gebarentaal-dame onder in beeld. Sinds de komst van zeer geavanceerde grafische teken en videoprogramma’s zien we steeds vaker niet alleen extra tekstinformatie of een dubbel TV-beeld maar ook grafische objecten toegevoegd worden aan het beeld van de TV. Een niet-bestaand reclamebord naast het doel met de hoofdsponsor bijvoorbeeld; de schaduwlijn over het veld die wel of geen buitenspel demonstreert.
Hapklare brokken informatie in je achterzak
Vooralsnog namen al deze nieuwe en extra mogelijkheden van informatieoverdracht via bijvoorbeeld de TV nog geen hoge vlucht. De technieken waren traag en de bediening veel te ingewikkeld. Wie eerst een duur abonnement moet afsluiten en daarna vijf keer moet klikken om iets te activeren, met de kans dat het systeem er uit ligt (Digitale TV van UPC is een drama), haakt al snel af. Bovenal: de informatie was niet gepersonaliseerd genoeg. Nooit vond je wat je nodig had in de onoverzichtelijke digitale ‘TV-guide’ zonder zoekfunctie.
De komst van het mobieltje brengt hier dan eindelijk verandering in. Met internet in je achterzak maakt dit snel ontsluiten van de juiste extra-informatie wel mogelijk. Plotseling hebben we, waar en op welk tijdstip we ons ook bevinden op de aardbol, via een app of de internetbrowser van onze mobiel snel en goedkoop deze extra-informatie ter beschikking.
Hoeveel NRC-lezers kent de buurt waar ik een koophuis zoek?
Laat we een bekend voorbeeld noemen. Als je op zoek bent naar koophuizen dan download je tijdelijk op je mobiel de gratis app van Funda. Via de app zie je meteen op Google maps welke huizen te koop staan en wat ze kosten. Je krijgt dan niet alleen een mooi overzicht op postcode of op prijs maar als je wilt kun je ook een beeld krijgen van de huizen om je heen zonder iets in te vullen. De satelliet verbinding van je mobiel zorgt er immers voor dat je alleen die huizen te zien krijgt in je directe omgeving! Nou konden we dit al een paar jaar. Maar door de komst van een cameralens op je mobiel is aan dit overzicht een extra dimensie toegevoegd die de gebruikersvriendelijkheid een enorme duw vooruit geeft. Met een browser als LAYAR wordt het beeld van de geografische kaart (de schematische weergave van de werkelijkheid) in het display van je mobiel, vermengd met echt beeld van de realiteit.
Het lijkt een manier van informatie-presentatie die mensen beter begrijpen. Ik richt de cameralens van mijn mobiel op een huis in de buurt waar ik ben. En in beeld zie ik niet alleen het huis zelf maar ook met allerlei ‘augmented’ informatie daarom heen. De vraagprijs; hoeveel bezoekers al deze vraagprijs hebben opgevraagd; hoe lang het te koop staat; hoeveel NRC-lezers de buurt kent, als ik hem op het dak richt zie ik dat er al twee keer een vergunning voor een dakopbouw niet verleend is. Je kunt het zo gek niet bedenken.
Internet als snelle en efficiënte vraagbaak
Het internet staat inmiddels bomvol met aanvullende informatie over al die zaken die we vroeger graag ter plekke hadden willen ‘toevoegen’ of raaplegen. Maar dat lukte niet. Er werd gezocht naar een telefooncel om te bellen. Thuis werd een encyclopedie geraadpleegd of de consumentengids gepakt voordat we tot actie over gingen. Die tijd is voorbij. De mobiel geeft antwoord op zeer algemene vragen als “Hoe heet de boom waarvan ik een blad vind?”, “Wat stond hier vroeger in de plaats van dat flatgebouw?” of “Waar is de hier een supermarkt” maar kan ook een oplossing bieden bij een uiterst penibele hulpvraag als: ‘waar vind ik de dichtstbijzijnde defibrillator want er heeft hier iemand een hartaanval!’ Allemaal dankzij ‘augmented reality’.
Nou ja, alleen als we dat willen natuurlijk. Doe alle apparaten uit en je kunt vertrouwen op je kritische waarneming en je geheugen. Maar onze hersenen bieden maar een slap aftreksel van de informatie die het internet te bieden heeft. En we willen, dat lijkt een constante in de geschiedenis van de mensheid, altijd maar meer en beter. Niemand heeft toch nog een zwart-wit TV-toestel?
Marlin
