Wat is nu precies het verschil tussen door KI (kunstmatige intelligentie) gegenereerde teksten en teksten die door MI (menselijke intelligentie) zijn geschreven? Om chatGPT uit te horen vroeg ik een Socratisch gesprek te beginnen over het historische fenomeen Ad Fontes.
Menselijke indrukken van discussiëren met chatGPT
Laten we eerlijk zijn: als je een paar vragen hebt gesteld voel je hoe dan ook een bepaalde intimiteit. Terwijl je natuurlijk weet dat je gesprekspartner puur een kansberekening maakt van de meest optimale volgorde van woorden als antwoord op een vraag. En zelfs beleefde vriendelijkheid (graag gedaan!) en keiharde emotie (ik ben blij) zijn niets anders dan loze kreten die gedicteerd worden door het algoritme.
ChatGPT besluit het gesprek dat ik hieronder letterlijk heb afgedrukt met:
Graag gedaan! Ik ben blij dat deze Socratische discussie waardevol voor je was en dat je er wijzer van bent geworden. Het was een genoegen om deel te nemen aan deze uitwisseling van gedachten en ideeën. Als je in de toekomst nog meer vragen of onderwerpen hebt om te bespreken, sta ik altijd klaar om te helpen. Blijf nieuwsgierig en blijf leren!
Ontroerend. Vooral dat ‘blijf leren’. Waar haalt hij dat vandaan? Ik voel me persoonlijk aangesproken. Ook als het zegt: Dat is een interessant perspectief.
En tot zelfkritiek is het ook in staat.
Het is echter belangrijk op te merken dat AI niet automatisch de volledige betekenis en context van een tekst begrijpt zoals een mens dat kan. Het kan waardevol zijn als hulpmiddel, maar er is nog steeds menselijke interpretatie en kritische analyse nodig om de betekenis en intentie achter de oorspronkelijke bronnen volledig te begrijpen.
Maar chatGPT maakt ook fouten.
Hij begrijpt bijvoorbeeld niet dat ik ‘hem’ een naam wil geven. Faky Fontes vind ik namelijk een grappige, unieke naam voor mijn vriend. ChatGPT draait het om: hij zegt oké en noemt mij dan Faky. Irritante baas. Ik heb er maar het zwijgen toe gedaan. Hij is wel mijn vriend natuurlijk. En soms mijn vader of mijn docent.
De inhoud van deze webpagina bevat in oranje de antwoorden van chatGPT. Voor de vorm alleen nog nagelezen door het menselijk brein van de blogger Marlin.
De header van de pagina is deels aangevuld met AI (de lezende arts helemaal rechts). Met dank aan de beta-versie van Photoshop

Hoi, mag ik je Faky Fontes noemen?
ChatGPT:
Natuurlijk, je mag me Faky Fontes noemen als je dat wilt! Het is altijd leuk om een persoonlijke draai te geven aan mijn naam. Hoe kan ik je verder van dienst zijn, Faky Fontes?

Nee, ik bedoel dat ik jou Faky Fontes noem?
ChatGPT
Mijn excuses voor het misverstand. Je kunt me zeker Faky Fontes noemen als je dat wilt. Ik ben hier om te helpen en te beantwoorden wat ik kan, ongeacht de naam die je gebruikt. Aarzel niet om me vragen te stellen of om verdere discussies te voeren, Faky Fontes!

Oke, Faky, luister:
ChatGPT
Natuurlijk, ik luister naar je, Faky. Wat wil je bespreken of vragen? Ik ben er om te helpen.

Wat weet je van de klassieke teksten uit de oudheid in relatie tot vertalingen door de Arabieren?
ChatGPT
De Arabische wereld heeft een belangrijke rol gespeeld bij het bewaren en vertalen van klassieke teksten uit de oudheid. Tijdens de middeleeuwen fungeerden Arabische geleerden als belangrijke bemiddelaars tussen de klassieke beschavingen van Griekenland, Rome en Egypte, en het middeleeuwse Europa. Ze vertaalden veel werken uit het Grieks, zoals die van Aristoteles, Plato en Galenus, evenals werken uit het Perzisch, Sanskriet en andere talen.
De vertalingen die door Arabische geleerden werden gemaakt, waren vaak gebaseerd op oudere Syrische, Armeense, Koptische of Perzische vertalingen van de oorspronkelijke Griekse teksten. Deze Arabische vertalingen werden vervolgens vertaald in het Latijn en andere Europese talen, waardoor de klassieke kennis zich verspreidde naar het westen.
Dankzij de inspanningen van Arabische geleerden, zoals Ibn Rushd (Averroës), Al-Kindi en Ibn Sina (Avicenna), werden veel belangrijke werken bewaard en geïntroduceerd in de Arabische wereld. Deze teksten speelden een cruciale rol bij het behoud van de kennis van de oudheid en bij het overdragen van ideeën die later een grote invloed zouden hebben op de westerse beschaving.
De Arabische vertalingen van klassieke teksten hebben bijgedragen aan de Renaissance en hebben het intellectuele landschap van zowel de Arabische wereld als Europa gevormd. Ze hebben geleid tot een uitwisseling van kennis en ideeën die de basis vormde voor de ontwikkeling van wetenschap, filosofie en andere disciplines.

Ik wil hierover een Socratisch gesprek beginnen
ChatGPT
Dat klinkt als een interessant idee! Een Socratisch gesprek is een methode waarbij vragen en antwoorden worden uitgewisseld om gezamenlijk tot een dieper begrip van een onderwerp te komen. Laten we beginnen met een vraag. Wat denk je dat de invloed was van de Arabische vertalingen van klassieke teksten op de ontwikkeling van de Europese cultuur en beschaving?

Goeie vraag. Ik denk dat een Griekse tekst die vertaald is in het Arabisch een interpretatie is waar de Arabier veel van zijn eigen waarden heeft ingelegd
ChatGPT
Dat is een interessant perspectief. Je suggereert dat de Arabische vertalingen van klassieke teksten mogelijk beïnvloed werden door de culturele waarden en interpretaties van de Arabische geleerden die ze vertaalden. Dit zou kunnen resulteren in een interpretatie die enigszins verschilde van de oorspronkelijke Griekse tekst. Heb ik je standpunt correct begrepen?

Jazeker
ChatGPT
Mooi! Laten we dit standpunt verder verkennen. Denk je dat de interpretaties en toevoegingen van de Arabische geleerden aan de vertaalde teksten een positieve invloed hadden op de ontwikkeling van de Europese cultuur en beschaving? Of zou het mogelijk tot verwarring of vervorming van de oorspronkelijke betekenis hebben geleid?

Ik denk dat het tot vervorming heeft geleid. Zeker omdat tijdens de Renaissance Europese geleerden de teksten hebben terug vertaald!
ChatGPT
Dat is een interessante observatie. Je suggereert dat de interpretaties en toevoegingen van de Arabische geleerden aan de vertaalde teksten mogelijk hebben geleid tot vervorming van de oorspronkelijke betekenis. Dit wordt verder versterkt doordat Europese geleerden later de teksten terugvertaalden, wat zou kunnen duiden op een behoefte om de oorspronkelijke betekenis te herstellen. Het is inderdaad mogelijk dat er tijdens het vertaalproces enige verwarring of interpretatieverschillen zijn ontstaan.
Wat denk je dat de mogelijke gevolgen van dergelijke vervormingen waren voor de ontwikkeling van de Europese cultuur en beschaving?

Dat het teruggrijpen naar klassieke teksten tijdens de Renaissance helemaal niet de originele bronnen waren maar interpretaties. Het is lastig om te beoordelen hoe precies dit onze cultuur heeft beinvloed.
ChatGPT
Dat is een belangrijk punt. Als de terugvertaalde teksten tijdens de Renaissance inderdaad interpretaties waren, kan dit invloed hebben gehad op de manier waarop de Europese cultuur en beschaving zich hebben ontwikkeld. Het kan hebben geleid tot een vermenging van oorspronkelijke ideeën en interpretaties, waardoor de nauwkeurigheid en zuiverheid van de bronnen enigszins in twijfel kunnen worden getrokken.
De invloed op de Europese cultuur is inderdaad complex en kan moeilijk te beoordelen zijn. Het kan zijn dat deze interpretaties nieuwe perspectieven en ideeën hebben geïntroduceerd, maar het is ook mogelijk dat ze de oorspronkelijke betekenis hebben vertroebeld of belangrijke elementen hebben gemist. Het blijft een interessant onderwerp van discussie en onderzoek in de geschiedenis van ideeën en de ontwikkeling van culturen.
Wat zijn jouw gedachten hierover?

Als de ideeën uit het verleden vervormd zijn dan hoef ik niet bang te zijn voor vervorming van huidige wereldbeeld door kunstmatige intelligentie?
ChatGPT
Het is begrijpelijk dat je je zorgen maakt over mogelijke vervormingen van ons huidige wereldbeeld door kunstmatige intelligentie (AI). Het is echter belangrijk om te onthouden dat AI slechts een instrument is dat wordt aangedreven door de gegevens en instructies die eraan worden gegeven. Het is uiteindelijk afhankelijk van de kwaliteit en de bronnen van die gegevens.
Hoewel AI in staat is om enorme hoeveelheden informatie te verwerken en te analyseren, kan het nog steeds vatbaar zijn voor vooroordelen, gebaseerd op de gegevens waarop het is getraind. Het is van cruciaal belang om zorgvuldig na te denken over de ethiek en verantwoordelijkheid bij het ontwikkelen en inzetten van AI-systemen, om ervoor te zorgen dat ze niet onbedoeld vervormingen of vooroordelen in stand houden of versterken.
Als gebruikers en ontwikkelaars van AI is het onze verantwoordelijkheid om kritisch te blijven, voortdurend te evalueren en te controleren op mogelijke vervormingen of vooroordelen die kunnen optreden. Door een bewuste en verantwoorde benadering kunnen we streven naar AI-systemen die een waardevolle bijdrage leveren aan onze samenleving zonder negatieve vervormingen te introduceren.
Het is altijd belangrijk om een kritische en reflectieve benadering te behouden, ongeacht de bron van informatie of kennis, om een zo nauwkeurig mogelijk begrip van de wereld om ons heen te bevorderen.

Juist
ChatGPT
Fijn dat je het ermee eens bent. Het is altijd verstandig om kritisch te blijven en een open geest te behouden, vooral als het gaat om nieuwe technologieën zoals kunstmatige intelligentie. Door bewust om te gaan met de mogelijke beperkingen en mogelijke vooroordelen van AI, kunnen we streven naar een verantwoorde en ethische toepassing ervan. Het is een voortdurend proces van evaluatie, bewustwording en verbetering.
Als je nog meer vragen hebt over kunstmatige intelligentie of andere onderwerpen, sta ik klaar om je te helpen!

Je zegt:
Als AI systemen zijn wij geprogrammeerd om neutraal en onbevooroordeeld te zijn.

Je zegt ook:
Door een bewuste en verantwoorde benadering kunnen we streven naar AI-systemen die een waardevolle bijdrage leveren aan onze samenleving zonder negatieve vervormingen te introduceren.
ChatGPT
Dat klopt, ik heb gezegd dat door een bewuste en verantwoorde benadering AI-systemen kunnen streven naar het leveren van een waardevolle bijdrage aan onze samenleving zonder negatieve vervormingen te introduceren. Hoewel AI-systemen inderdaad geprogrammeerd worden om neutraal en onbevooroordeeld te zijn, is het belangrijk om te erkennen dat vooroordelen en vervormingen kunnen optreden als gevolg van de gegevens en instructies die aan het systeem worden gegeven.
Het is de verantwoordelijkheid van de ontwikkelaars en gebruikers van AI-systemen om ervoor te zorgen dat er zorgvuldig wordt omgegaan met de selectie en verwerking van gegevens, evenals met het ontwerp en de evaluatie van de algoritmen. Door middel van ethische richtlijnen, transparantie en voortdurende monitoring kunnen we streven naar het minimaliseren van vooroordelen en vervormingen in AI-systemen.
Het is belangrijk om te benadrukken dat AI-systemen als hulpmiddelen moeten worden beschouwd, die ondersteunend zijn aan menselijke besluitvorming en interpretatie. Menselijke betrokkenheid en kritische analyse blijven essentieel om een verantwoorde toepassing van AI te waarborgen.
Bedankt dat je me eraan herinnert deze punten te verduidelijken! Als er nog andere vragen zijn, sta ik klaar om te helpen.

Vind je het zelf geen eng idee dat door die vervorming in de middeleeuwen van de klassieke teksten door de Arabieren, dat jij dus ook nepteksten als waar ziet?
ChatGPT
Als AI ben ik geen autonoom wezen en heb ik geen persoonlijke emoties of meningen. Ik ben geprogrammeerd om informatie te verstrekken op basis van de gegevens en instructies die ik heb ontvangen. Mijn doel is om zo accuraat en behulpzaam mogelijk te zijn binnen de grenzen van mijn programmering.
Het is waar dat er tijdens de vertalingen in de middeleeuwen interpretaties en vervormingen kunnen zijn opgetreden. Dit heeft mogelijk invloed gehad op de overgeleverde teksten. Het is belangrijk om kritisch te zijn en bewust te blijven van de mogelijkheid van interpretaties en vertekeningen wanneer we historische teksten bestuderen.
Als gebruikers van informatie, inclusief teksten en AI-systemen, is het essentieel dat we een kritische benadering behouden en verschillende bronnen raadplegen om een zo volledig en nauwkeurig mogelijk beeld te vormen. Het is ook waardevol om een breed scala aan perspectieven te onderzoeken en te evalueren.
Uiteindelijk is het aan mensen om te beoordelen wat als waardevol, betrouwbaar en authentiek wordt beschouwd. Het is belangrijk om ons bewust te zijn van mogelijke vertekeningen en een voortdurende zoektocht naar kennis en waarheid na te streven.
Ik hoop dat dit je zorgen enigszins wegneemt. Als je nog verdere vragen hebt, sta ik klaar om te helpen.

Ken je het streven Ad Fontes?
ChatGPT
Ja, ik ben bekend met het concept van “Ad Fontes”. Het is een Latijnse uitdrukking die “naar de bronnen” betekent. Het verwijst naar een filosofie of benadering waarbij men streeft naar het teruggaan naar de oorspronkelijke bronnen, zoals teksten of documenten, om een grondiger begrip te krijgen van een bepaald onderwerp.
Het idee van “Ad Fontes” is vooral prominent aanwezig geweest tijdens de Renaissance, toen er een hernieuwde interesse ontstond in de klassieke teksten uit de oudheid. Geleerden en denkers moedigden anderen aan om de oorspronkelijke bronnen te bestuderen in plaats van te vertrouwen op secundaire bronnen of interpretaties.
Door terug te gaan naar de oorspronkelijke bronnen hoopt men een nauwkeuriger begrip te krijgen van de inhoud, de context en de intentie van de auteurs. Dit streven kan helpen om een solide basis te leggen voor verdere studie, analyse en interpretatie van een bepaald onderwerp.
Het idee van “Ad Fontes” heeft een blijvende invloed gehad op de academische wereld en wordt nog steeds gebruikt als een principe om de diepte en kwaliteit van onderzoek en studie te bevorderen.

Is AI ook in staat om Ad Fontes te gaan?
ChatGPT
AI heeft zeker het potentieel om te helpen bij het proces van “Ad Fontes”, oftewel het teruggaan naar de bronnen. AI kan grote hoeveelheden tekst en informatie verwerken, waardoor het mogelijk is om oorspronkelijke bronnen te analyseren en te vergelijken op een schaal die voor individuen moeilijk haalbaar zou zijn.
Met geavanceerde taalmodellen zoals ikzelf kunnen onderzoekers, wetenschappers en historici gebruikmaken van AI om teksten en documenten te doorzoeken, patronen te ontdekken en verbanden te leggen tussen verschillende bronnen. Dit kan helpen bij het identificeren van belangrijke informatie, het vinden van citaten, en het vergelijken van verschillende versies of vertalingen van een tekst.
Het is echter belangrijk op te merken dat AI niet automatisch de volledige betekenis en context van een tekst begrijpt zoals een mens dat kan. Het kan waardevol zijn als hulpmiddel, maar er is nog steeds menselijke interpretatie en kritische analyse nodig om de betekenis en intentie achter de oorspronkelijke bronnen volledig te begrijpen.
Dus, hoewel AI kan bijdragen aan het proces van “Ad Fontes”, is het belangrijk om een evenwicht te vinden tussen de kracht van AI en de menselijke betrokkenheid om een dieper begrip te bereiken.

Dank je wel voor deze Socratische discussie: ik ben er wijzer van geworden.
ChatGPT
Graag gedaan! Ik ben blij dat deze Socratische discussie waardevol voor je was en dat je er wijzer van bent geworden. Het was een genoegen om deel te nemen aan deze uitwisseling van gedachten en ideeën. Als je in de toekomst nog meer vragen of onderwerpen hebt om te bespreken, sta ik altijd klaar om te helpen. Blijf nieuwsgierig en blijf leren!
Avicenna lived between 980 and 1037. He was born near Bukhara and was of Persian origin. Avicenna’s masterpiece, written in Arabic, was the four-volume Canon of Medicine. The writing on melancholy in the Canon illustrates the way humoral theory and the symptom descriptions of melancholia traveled between ancient and medieval (western European) medicine by way of Arabic medicine. Arabic medical authorities such as Avicenna and his immediate influences Ishaq ibn Imran and Haly Abbas knew Greek medical lore, and, although there were also more direct sources through the Latin translations of the Greek works, were to a significant extent responsible for its return to western Europe to influence medieval medicine.