(5) Rust in de openheid van de geest

IIa. Denk met je hart:
reflecteer op de aard van het zelf

Rest in the nature of alaya, the essence, the present moment

[verluchtigen]

Tussen blokhaken het associatieve werkwoord waarmee je een praktische invulling kan geven aan de oefening.  Bepaal voor jezelf welk werkwoord naar aanleiding van deze slogan, het beste voor jou de theoretische lading dekt.

Als je volledig in beslag bent genomen door een groot levensvraagstuk of alles overheersende emotie of afgeleid bent door slechts een futiele ergernis, een steentje in je schoen, zelfs dan is het mogelijk om afstand te nemen door heel simpel alleen naar je ademhaling te luisteren. Vertoeven in het ogenblik.

Zelfs op het moment dat je even volledig vast zit, kun je proberen te relativeren door simpelweg alleen naar je ademhaling te luisteren. Nog geeneens krampachtig je ademhaling te gaan tellen of een ander ritme proberen aan te nemen. Nee, gewoon er bij blijven en waarnemen en voelen hoe je inademt en uitademt. De meest essentiële beweging die je spieren moeten maken om te blijven leven. Een opdracht die onbewust wordt uitgevoerd. Zonder dat je bewustzijn daar een besluit over hoeft te nemen. Daar kun je blindelings op vertrouwen.

Lojong: leven met gemak in het oog van de orkaan
Lojong: leven met gemak in het oog van de orkaan


Door een moment alleen je ademhaling te volgen ontstaat er ruimte. Dat is ‘the openness of the mind’. Dat is schuilen in het oog van de orkaan. Dat blindelings vertrouwen in de werking van je lichaam, zorgt ervoor dat er ruimte ontstaan in je hoofd. Normaal ben je geneigd nieuwe oplossingen te bedenken. Puur uit angst voor de leegte. Het lijkt wel of er iets bedacht moet worden.
Er is ook een besef mogelijk dat het niet nodig is om alles uit te vogelen, uit te denken. Je kunt een pauze nemen, even schuilen voor de gedachte-tsunami die elke keer weer je bewustzijn vult en de waarneming vertroebeld. Kun je het nu? As we speak?

Pauze nemen is een moeilijke opgave want gedachten zijn verslavend en rumineren voelt als positief, een oplossing, een uitweg. Maar het hoeft niet. Natuurlijk is het leven gecompliceerd en we moeten heel veel uitwerken, onderzoeken en aangaan. Natuurlijk wil je de oplossing vinden van het probleem, een methode, een boek, een inspirerende denker die de weg naar buiten leidt: de oplossing uit het doolhof, uit de duisternis. We zitten meestal in een vaste overtuiging dat er een opwaartse spiraal bestaat waarlangs we naar boven moeten klimmen. Naar het overzicht, naar het licht, naar verlichting.

Vertoeven in het ogenblik: zonder verlangen naar vroeger, naar de toekomst, naar onvervulde wensen


Maar merk op dat er nog een manier is om te bewegen. Afleiding te zoeken, zonder dat het als de zoveelste constructie aanvoelt. Je ademhaling en je lichaam voelen. Gewoon even zitten en ervaren. Even te schuilen om op adem te komen, te vertrouwen op het nu, zonder verlangen naar vroeger, naar de toekomst, naar onvervulde wensen. De meest simpele vluchtbasis is het heden. Het heden is altijd aanwezig.

Doe de reflectie-oefening Aanvaarden

Beluister de podcast van Tara Brach ‘radical acceptance’. Wat voel je?

Aanvaarding is radicaal omdat het onze weerstand tegen de werkelijkheid ongedaan maakt. In deze podcast wordt onderzocht hoe onze meditatiebeoefening een bevrijdende aanvaarding kan cultiveren, een hartruimte die het hele leven omvat en ons in staat stelt om anders op onze wereld te reageren. Je zou kunnen zeggen: Rusten in de openheid van de geest.

Peace Is This Moment Without Judgment

Do you think peace requires an end to war?
Or tigers eating only vegetables?
Does peace require an absence from
your boss, your spouse, yourself?…
Do you think peace will come some other place than here?
Some other time than Now?
In some other heart than yours? 

Peace is this moment without judgment.
That is all. This moment in the Heart-space
where everything that is is welcome.
Peace is this moment without thinking
that it should be some other way,
that you should feel some other thing,
that your life should unfold according to your plans. 

Peace is this moment without judgment,
this moment in the Heart-space where
everything that is is welcome.

© Dorothy Hunt


De jouw omringende werkelijkheid op dat moment is dan nog geeneens het allerbelangrijkste. Je lichaam kun je voelen. En je wild springende geest kun je aanvaarden. Terugkeren naar jezelf. En dan niet met de frustratie dat je geest weer alle kanten opspringt. Laat dat gebeuren. Dat is de openheid van je geest. Wees gewoon levend. Je hoeft niet alles te begrijpen. Die geest rammelt maar door. Dingen komen op, en gaan weer verder. Probeer maar eens te voorspellen of je de inhoud van een gedachte kan voelen aankomen? Wat zul je over 1 minuut denken? Dat weet je niet. Steeds als je een gedachte bewust wordt zit je er al een minuut in. Dus realiseer je hoe subjectief het allemaal is. En laat het gaan. Laat het los.

Rusten in de openheid van de geest blijkt achteraf de makkelijkste oefening van allemaal. Gewoon even stoppen en je bewust worden van je ademhaling. Adem in , adem uit. En alles wat er zich dan voordoet in je geest proberen los te laten en voorbij te laten gaan. Op het ritme van je ademhaling. Zelfs als je jezelf zat bent of als je vervelende dingen meemaakt in je leven die nu negatieve gedachten en gevoelens oproepen: zelf nu je dit leest kun je je ademhaling volgen, je lichaam ervaren, voelen dat je in het nu zit. Dat leidt hoe dan ook tot ontspanning. Dat is het rusten in de openheid van de geest.


(vrij naar Norman Fischer, Training in compassie – Zen Teachings on the Practice of Lojong en de zenlessen van Arthur Nieuwendijk, Zen.nl Amsterdam)

Your Header Sidebar area is currently empty. Hurry up and add some widgets.