a. Denk met je hart:
reflecteer op de aard van het zelf
Zorg voor jezelf alsof je je eigen moeder bent
We hebben nu de voorbereiding voor de training achter de rug en kunnen beginnen met punt II. van de Lojong: train jezelf in empathie en compassie. Zorg voor jezelf alsof je je eigen moeder bent. Als je voor jezelf en anderen goed wilt zorgen moet je eerst weten wat dit ‘zelf’ eigenlijk is.
Als eerste stap richting meer empathie en compassie begin je met te reflecteren op de aard van het zelf. Immers: je bent niet in staat tot empathie en compassie als je niet weet waar ‘zelf’ ophoudt en de ander begint.
Gebruik de vijf slogans die hieronder staan uitgelegd om de aard van het zelf te bestuderen. Dit is een vrij theoretisch onderdeel. Probeer daarom te denken met je hart. Bij elke slogan staat een beeld en een actiewoord dat je helpt om te reflecteren over de inhoud. Onder elke slogan vind je praktijkoefeningen.
Reflecteer nu op de volgende vijf slogans:
(2) Zie alle dingen als een droom
Actie: zie alles als toeval…
Onderzoek waar je tegenaan loopt als je de omlijndheid, de voorspelbaarheid en de beheersbaarheid van de dingen in je leven buiten werking stelt. Kan je dat?
(3) Onderzoek de aard van het bewustzijn
Actie: aanvoelen
‘Totdat je het onbewuste bewust maakt’, zegt Jung, ‘zul je datgene wat je allemaal overkomt, je lot noemen.
(4) Klamp je niet vast aan rust en kalmte
Actie: verschuilen
Zwelg niet in dat tegengif dat je hebt gevonden tegen de kwaal. Maak geen norm van een verwachting.
(5) Rust in de openheid van de geest
Actie: pauzeren
Natuurlijk is het leven gecompliceerd en en moeten we heel veel uitwerken en aangaan. Merk op dat er nog een manier is om te bewegen, juist door stil te staan en afleiding te zoeken: je ademhaling en je lichaam voelen. Meer niet.
Wat is empathie, compassie en mededogen?
Eerst nog even over de termen empathie en compassie. Empathie betekent niet noodzakelijk dat we om elkaar geven. We kunnen goed aanvoelen wat mensen voelen, net genoeg om ze te kunnen controleren of manipuleren. Sociopaten en oplichters zijn heel empathisch, bijna griezelig in hun vermogen om de gevoelens van anderen aan te voelen. Compassie, aan de andere kant, is empathie plus zorgzaamheid. Je zou dat ook mededogen kunnen noemen.
Het openstaan voor het lijden van anderen, het helpen als dat mogelijk is , zelfs door alleen maar aanwezig te zijn voor die ander, dat is je einddoel. De training die in dit tweede punt van de geesttraining wordt voorgesteld is het cultiveren van alle drie deze vermogens: empathie, compassie en mededogen.
Wees na de meditatie een kind van je illusies
Actie: spelen
Zoek het kind in jezelf. Het leven is al moeilijk genoeg. Waar is je beginnners mind gebleven? Wie zegt dat de denkwereld van een kind niet waardevol is? Koester je illusies.
I. Bereid je (weer) voor
Actie: terugkeren
Beginnen aan een training betekent werkelijk commitment, discipline en vasthoudendheid. Creëer eerst omstandigheden die voorkomen dat je vroegtijdig afhaakt of nooit werkelijk begint.
